Precontractuele informatieplichten bij consumenten
De wet bevat informatieplichten die gelden voor zakelijke partijen die overeenkomsten sluiten met consumenten. De informatieplichten verplichten de zakelijke partij om bepaalde informatie te verschaffen voorafgaand aan het sluiten van de overeenkomst ter bescherming van de consument. De wet spreekt in dit verband over de zogenaamde ‘precontractuele informatieplichten van de handelaar tegenover de consument’.
Welke informatieplichten bestaan er bij consumenten?
De wet bevat meerdere soorten informatieplichten, die afhankelijk van de aard en inhoud van de overeenkomst van toepassing kunnen zijn. Als u zaken met consumenten doet, zijn de informatieplichten uit afdeling 6.5.2b van het Burgerlijk Wetboek (“BW”) het belangrijkst. Deze afdeling bevat de volgende informatieplichten:
- Voor overeenkomsten anders dan op afstand of buiten de verkoopruimte gelden de informatieplichten uit artikel 6:230l BW
- Voor overeenkomsten buiten de verkoopruimte gelden de informatieplichten uit artikel 6:230m en artikel 6:230t BW
- Voor overeenkomsten op afstand gelden de informatieplichten uit artikel artikel 6:230m en artikel 6:230v BW
Artikel 6:230l en 6:230m BW bepalen welke informatie moet worden verstrekt. De artikelen 6:230t en 6:230v BW bepalen de wijze waarop die informatie moet worden verstrekt.
Verder kunnen er aanvullende informatieplichten gelden voor bepaalde specifieke overeenkomsten, zoals voor financiële producten en financiële diensten op grond van artikel 6:230w e.v. BW
Tot slot gelden er nog algemene informatieplichten op basis van diverse andere wettelijke regels, zoals artikel 3:15d t/m 3:15f BW (die gelden voor diensten van de informatiemaatschappij), artikel 6:227a BW en artikel 6:227b BW (die gelden voor overeenkomsten die langs elektronische weg tot stand komen) en artikel 6:230a e.v. BW (die gelden voor dienstverrichters), maar deze minder relevant omdat hieraan door de rechter niet ambtshalve wordt getoetst (waarover hierna meer).
Ambtshalve toetsing van informatieplichten door de rechter
In gerechtelijke procedures tussen een handelaar en consument toetst de rechter of de handelaar heeft voldaan aan de toepasselijke informatieplichten jegens de consument. De rechter doet dit ambtshalve, dus ook zonder daartoe strekkend verweer van de consument en ook als de consument niet in de gerechtelijke procedure verschijnt (dus bij verstek).
Om deze actieve toetsing door de rechter mogelijk te maken, is de handelaar verplicht om voldoende concrete informatie en bewijsstukken te verstrekken waaruit blijkt dat de handelaar heeft voldaan aan de toepasselijke informatieplichten uit artikel 6:230l en 6:230m BW. Dit kan bijvoorbeeld door middel van een offerte, algemene voorwaarden, schermafbeeldingen, belscripts of andere stukken.
Als bepaalde informatie wordt verstrekt door middel van algemene voorwaarden geldt hierbij dat moet worden vermeld waar de betreffende informatie is opgenomen in de algemene voorwaarden (bijvoorbeeld door een verwijzing naar een concreet artikel). In dat geval moet ook een papieren versie van de algemene voorwaarden – zoals deze luidden op het moment van het sluiten van de overeenkomst – in het geding worden gebracht.
Verder is de handelaar verplicht om voldoende concrete informatie en bewijsstukken te verstrekken waaruit blijkt dat de handelaar de betreffende informatie op een correcte wijze heeft verstrekt, dus zoals bepaald in artikelen 6:230t en 6:230v BW. Correcte naleving hiervan kan worden onderbouwd met een (afschrift van een) duurzame gegevensdrager, zoals een brief, e-mailbevestiging, factuur, werkbon, etc.
De bewijslast van de correcte en tijdige verstrekking van de informatie rust op de handelaar. Verder is de handelaar verplicht om zich op voorhand uit te laten over de eventuele sanctie voor het geval de rechter oordeelt dat er sprake is van voldoende ernstige schending van één of meer (essentiële) informatieplichten (waarover hierna meer). Voor meer informatie zie de Richtlijn Sanctiemodel informatieplichten zoals gepubliceerd op rechtspraak.nl
Mogelijke sancties bij schending informatieplichten
Zoals uit de bovenvermelde richtlijn blijkt, zijn de sancties afhankelijk van het aantal voldoende ernstige schendingen van essentiële informatieplichten. De sancties bestaan uit een vermindering van de hoofdsom met een bepaald percentage variërend van 20% tot 60%, maar in de rechtspraak komt het bij zeer ernstige schendingen incidenteel ook voor dat de volledige hoofdsom (dus voor 100%) wordt afgewezen. Omdat een rechter bij vernietiging van de overeenkomst hoor en wederhoor moet toepassen, kan een rechter als de consument niet in de gerechtelijke procedure is verschenen (dus bij verstek) enkel de overeenkomst gedeeltelijk vernietigen, bestaande in een gedeeltelijke vermindering van de gevorderde hoofdsom.
Onze ervaringen met informatieplichten in de praktijk
Hoewel de informatieplichten en bijbehorende sancties streng lijken, is het onze ervaring dat het in de praktijk in de meeste zaken losloopt als in de dagvaarding goed wordt onderbouwd dat de belangrijkste informatie is verstrekt en de consument niet is geschaad in een concreet belang en/of geen nadeel ondervindt. Uiteraard kan een rechter in een concrete zaak altijd anders oordelen.
U doet er daarom verstandig aan om de informatieplichten niet te onderschatten en bijtijds juridisch advies in te winnen. In het slechtste geval kan uw vordering namelijk volledig worden afgewezen, in welk geval u voor niets hebt gewerkt.
Advies over informatieplichten nodig?
Hebt u juridisch advies over informatieplichten nodig? Of hebt u rechtsbijstand nodig in uw rechtszaak tegen een consument? Bijvoorbeeld omdat de consument uw factuur niet wil betalen omdat er informatieplichten zouden zijn geschonden?
Bel ons dan gerust voor vrijblijvend advies.
Bel ons op 010 - 820 028 4
- In 1 minuut doorverbonden met een ervaren jurist of advocaat
- Samen sparren over uw zaak
- Vrijblijvend juridisch advies over de beste aanpak
- Op werkdagen van 09:00 - 17:30 uur (lokaal tarief)
- Gratis voor ondernemers/ZZP-ers en particuliere schuldeisers
Of laat ons u vrijblijvend terugbellen door hieronder uw contactgegevens in te vullen.
Dan bellen wij u zodra het u uitkomt. Dit is praktisch als u contact wilt opnemen buiten onze openingstijden.
